Conferentie Samen verder met Kansrijke Start
Ieder kind verdient een optimale kans op een goede en gezonde toekomst. In april 2019 vond de eerste landelijke bijeenkomst lokale coalities plaats. Negen kansrijke maanden verder vond op 6 februari 2020 de tweede landelijke conferentie “Samen verder met Kansrijke Start” plaats in de Rijtuigenloods in Amersfoort.
Het werd een dag vol inspiratie en enthousiasme met ruim 400 deelnemers uit het hele land: wethouders en beleidsmedewerkers van gemeenten, adviseurs van GGD’en, professionals uit de geboortezorg en het jeugddomein en partijen uit het sociaal domein. Zij kregen handvatten aangereikt om hun lokale coalitie te versterken of te vormen. In een creatieve ‘werkomgeving’ deelden zij kennis en ervaringen en kon een groot aantal workshops worden bezocht. Zoals één van de deelnemers op twitter aangaf: Geweldige locatie voor een zinvolle bijeenkomst met veel interactie! VWS, Stichting Pharos en het College Perinatale Zorg organiseerden de conferentie samen.
Het ochtendgedeelte
De dag begon met een “Licht uit, pod aan”: ervaringsdeskundige Adonia vertelde haar verhaal via een podcast. Beluister de podcast. Daarna werd het plenaire deel door Simone van Trier als dagvoorzitter gestart. Simone blikt terug op de vorige conferentie en de afgelopen 9 maanden: ‘Er is heel veel gebeurd en ontwikkeld in die maanden. De opbrengsten komen vandaag aan bod’.
De trein Kansrijke Start rijdt en er komen steeds meer wagons bij - Simone van Trier
BabythuisZorg: een impressie
Lindy van Breda Vriesman gaf vervolgens als oprichter van BabythuisZorg een boeiend inkijkje in hun aanpak. BabythuisZorg is gezinsondersteuning voor gezinnen met een kindje tot 1 jaar in de drie Noordelijke provincies. Door aanwezigheid in het gezin, stimuleert BabythuisZorg de hechting tussen ouder en kind, begeleiden en ondersteunen zij een jong kind en bieden hiermee het kind een veilige omgeving. Hun visie is dat ieder kind uniek en waardevol is en de best mogelijke start van zijn of haar leven verdient.
In gesprek met
Vervolgens was het woord aan Hugo de Jonge, minister van VWS. Hij liet weten dat gemeenten samen met hun partners goed op weg zijn met het vormen van lokale coalities. Voor Kansrijke Start is het nodig om domeinoverstijgend te werken. Kinderen en gezinnen houden zich niet aan portefeuille-indeling van overheid. Hij riep eenieder dan ook op om de vrijheid te nemen en te doen wat nodig is voor gezinnen en niet in te zetten op “one size fits all”.
Als je ziet hoeveel gemeenten er meedoen met lokale coalities. Nu al 147 GIDS en 13 niet-GIDS gemeenten. Dat is zo nodig. Dat is hartstikke mooi! - Minister Hugo de Jonge
Hij had ook goed nieuws voor de niet-GIDS gemeenten:
‘Vanaf nu is er ook geld voor niet GIDS gemeenten om een lokale coalitie te vormen. Dat maken we met de 3e tranche mogelijk’.
Zij kunnen zich hiervoor aanmelden via de website. Let op: uw aanmelding moet uiterlijk 15 april bij VWS binnen zijn.
De minister ging vervolgens in gesprek met een aantal leden van de Landelijke coalitie: Lindy van Breda Vriesman (bestuurder Kraamzorg), Judith Bokhove (wethouder gemeente Rotterdam), Anneke Kesler (jeugdarts) en Nelleke Gosker (verloskundige). Ook Astrid van de Griendt en Marijana Laus (lokale coalitie Kansrijke Start Tilburg) en Angela Uijtdewilligen (programmamanager Kansrijke Start VWS) schoven aan tafel aan.
In het gesprek werden de zorgverzekeraars opgeroepen meer positie te pakken in het bevorderen van een kansrijke start. Ook werd aangegeven dat er al zoveel mooie uitvoerbare plannen zijn om gebruik van te maken. Zeker als je elkaar weet te vinden binnen sociaal en medisch domein! Zo vertelde Marijana Laus: ‘Ik heb gewoon een app groep met de gynaecologen’. Een ander pleidooi werd gehouden voor vroegsignalering en van daaruit samen met (aanstaande) ouders, verloskundigen en jeugdgezondheidszorg de goede ondersteuning in gang te zetten.
Verloskundige Nelleke Gosker greep haar kans om de minister het boekje Pareltjes, kleine centering-verhalen met een grote impact te overhandigen.
Simone van Trier sloot dit deel van het programma af met de uitnodiging om in gesprek te gaan met de aanwezige leden van de Landelijke Coalitie.
De leden van de landelijke coalitie Kansrijke Start zijn bevlogen mensen die zich inzetten voor een kansrijke start vanuit hun eigen regio, rol en expertise! Maak gebruik van hun kennis en ervaring bij het vormen van lokale coalities!
Verbindingsplein
Daarna was het tijd om elkaar te ontmoeten en kennis op te halen en uit te wisselen op het Verbindingsplein. Daar werd volop gebruik van gemaakt: ontmoetingen tussen geboortezorg en sociale domein, tussen lokale coalities onderling, op regioniveau, tussen lokale en landelijke coalitie en tussen professionals onderling. Er werd ook heel veel materiaal gedeeld en opgehaald: routekaarten, menukaart, onderzoeksresultaten, interventies, foldermateriaal, nieuwsbrieven en veel meer.
Stephan van Wieringen van De Nieuwe Lichting verzorgde tijdens de dag op diverse momenten muzikale amuses voor de deelnemers over het samen creëren van een kansrijke start.
Luisteren naar de Podcasts van ervaringsdeskundigen, waaronder die van Adonia.
Ook waren er stands van de organiserende partijen: College Perinatale Zorg met informatie over het project Kansrijke Ontmoetingen en Pharos met informatie over het stimuleringsprogramma Kansrijke Start.
En de stand van VWS, waar informatie opgehaald kon worden over het actieprogramma, een overzicht van gemeenten die lokale coalities vormen, de menukaart en de analysetool Kansrijke Start.
Ervaringsdeskundige aan het woord
Tenslotte maakte Adonia, die ook bij de start van de dag te beluisteren was in de podcast, indruk op de aanwezigen door op het podium haar bijzondere verhaal te doen. Zij vertelde in een openhartig gesprek hoe haar leven was verlopen, wie en wat haar geholpen heeft en wat zij nu bereikt heeft om een goede moeder te kunnen zijn.
'Je laat niet merken dat je schulden hebt. Uit angst dat ze je kindje bij je weghalen. Als je slaapt heb je geen honger. Dus sliep ik de hele dag. Tip aan hulpverleners: ga ook echt iets doen met mijn vraag en help ons. We hebben moeite met open zijn. Maar wees er voor ons.' – Ervaringsdeskundige Adonia
Ik verander: Shirine Moerkerken
Shirine Moerkerken nam de zaal mee in een uitdagende sessie over de manier hoe je de samenwerking kunt verbeteren met mensen uit andere leefwerelden en organisaties. Maar dat je vanuit verschil (tegenstrijdige belangen) ook juist goede samenwerking kan vinden. Het lijkt dat dit de aanpak complexer maakt, maar ga dan met elkaar na wat je niet wilt verliezen. Maak dit bespreekbaar en kom zo tot een groter inzicht in je eigen belang, maar ook in dat van de ander. Waarin verschil jij van de ander? Wat leveren die verschillen op?
Als er 5 mensen aan tafel zitten die het met elkaar eens zijn, dan zijn er vier overbodig. Het gaat bij lokale coalities om samenwerken vanuit verschil. Praat daar eerst met elkaar over en over je verlangens. En ga dan pas samen naar een oplossing zoeken. - Shirine Moerkerken
Bekijk hier de presentatie van Shirine Moerkerken
De Verbindingslunch
Ook aan de innerlijke mens werd gedacht. Tijdens een heerlijke lunch op het Verbindingsplein konden de deelnemers elkaar verder leren kennen, napraten over de indrukken uit het ochtendgedeelte en zich klaar maken voor het middaggedeelte.
Workshops
Het middagprogramma bestond uit een scala aan boeiende workshops. Hieronder een impressie van een aantal workshops die te volgen waren
Werken met klantroutes: de juiste zorg op de juiste plek. Passend bij doelgroep, effectief, niet te vroeg en niet te laat en vertrouwd.
‘Informele zorg en hulpverlening: vult elkaar aan’
‘Elkaar vinden en investeren in een netwerk is noodzaak’ – Een deelnemer
‘Maak gebruik van elkaars expertise’ – Een deelnemer
'Zorg dat het geen ‘domeinenstrijd’ wordt rond het prenataal huisbezoek. Wij willen met name tijd investeren in ouders in kwetsbare positie, dus doen prenataal huisbezoek juist op indicatie.'
Ik merk dat ik steeds maar weer herhaal hoe belangrijk bepaald aanbod is en ik begrijp maar niet waarom de gemeente dat niet omarmt. Nu denk ik, misschien moet ik veel meer zoeken naar de belangen en mogelijkheden van de gemeente om een aansluiting te vinden. Misschien is de gemeente het inhoudelijk wel ermee eens maar zijn er andere redenen waarom het dan niet kan. - Zorgaanbieder
De gemeente vervult verschillende rollen. In de praktijk zal het zo zijn dat de verschillende rollen eigenlijk altijd wel aanwezig zijn. Het is dus niet óf óf, maar én én en daar duidelijkheid over verschaffen naar de partners. - Wethouder
Presentaties
Tijdens de conferentie werden de volgende workshops aangeboden (klik op de workshop voor het bekijken van de presentatie)
- Tips & tricks ‘Veilige, kansrijke en gezonde start’
- Kansrijke Start voor beginners: minicollege
- Kansrijke start: gemeenten en geboortezorg samen aan de slag met beschikbare data
- Monitoring: Volgen van de aanpak en samenwerking
- Samen met Kansrijke Start aan de slag voor een rookvrije start
- Lokale coalities vormen
- Rol gemeenten bij samenwerken Kansrijke Start (regierol en netwerkleider-schap)
- Werken met klantroutes
- Beter bereiken kwetsbare zwangeren: Vroeg erbij
- Informele zorg in het gezin: MiM en HomeStart
- Kansrijk gestart met regionale aanpak Kansrijke Start in Zuid-Limburg
- Beter bereik kwetsbare ouders met kind(wens): inzichten
- Nu Niet Zwanger
- Een gezonde start begint voor de zwangerschap: kinderwensconsult
- Centering methode in de geboortezorg (pregnancy en parenting samen)
- Huisbezoek in de prenatale fase
- Passende ondersteuning: Voorzorg en Stevig Ouderschap
-
Begin bij het begin: Sensitieve aanpak tijdens de zwangerschap
- Informele steun aan ouders en kinderen bij complexere problematiek
- Het geheim van de OpvoedParty
- Preventie en empowerment door kraamzorg
- Jong ouderschap
Ludieke afsluiting
Na de workshops werden de nog aanwezige deelnemers verleid om naar het afsluitende deel van het programma te gaan luisteren. Stefan van Wieringen gaf onderbegeleiding van pianist Born Sanders een mooie samenvatting van de dag. Onderstaand is een kort stuk van zijn bijdrage opgenomen. Bekijk hier hun muzikale bijdrage.
Thuis is het niet altijd pais en vree
Het zit niet iedereen zomaar mee
Je hebt een torenhoge schuld
En je keek … heel graag tv
Die namen deurwaarders toen mee
Zij hadden met jou geen geduld
Want ’t is maar net waar je wiegje staat
Of het leven makkelijk gaat
’t is moeilijk voor je kind te zorgen
Je hebt de hele dag maar stress
Je man grijpt telkens naar de fles
Je denkt niet aan de dag van morgen
Elk kind verdient een kansrijk leven
En u maakt daarin het verschil
Een kind een perspectief te geven
Is wat u allen zo graag wil
Melodie: Het dorp, Wim Sonneveld
En tenslotte nog enkele afsluitende woorden vanuit Angela Uijtdewilligen, programmamanager Kansrijke Start, VWS.
Ga praktisch aan de slag. Gewoon doen. Laten we veel meer kijken wat nodig is en wat we kunnen doen. Investeer in leren van elkaar. Landelijke coalitie bestaat nu uit 35 ambassadeurs. Maak als lokale coalitie nog meer gebruik van deze landelijke coalitie. - Angela Uijtdewilligen