Wellicht geniet u nu van een welverdiende zomervakantie of is er in deze periode juist ruimte om orde op zaken te stellen. Vanuit het landelijke actieprogramma Kansrijke Start zitten we in ieder geval niet stil. Lees in deze nieuwsbrief meer over de kick-off bijeenkomst preconceptionele gezondheid die in juni plaatsvond. Eind juni zijn de netwerkkaart en zelfscan gepubliceerd om professionals te ondersteunen bij het bereiken van (aanstaande) ouders voor, tijdens en na de zwangerschap. Het RIVM is halverwege het ondersteuningsprogramma Lerende Lokale Monitor Kansrijke Start en blikt terug op de afgelopen periode en de themasessies die georganiseerd zijn. En landelijke media waaronder de Volkskrant besteden aandacht aan het thema kansenongelijkheid en Kansrijke Start.
In juni vond de online kick-off bijeenkomst preconceptionele gezondheid plaats. Tijdens deze bijeenkomst kwamen 16 partijen bijeen om de pledge preconceptionele gezondheid te omarmen en vervolgafspraken te maken voor het komend half jaar om aan de slag te gaan met preconceptionele gezondheid. Bekijk de pledge.
Tekenaar Anita van der Meulen maakte een samenvatting van de bijeenkomst
Vanuit het landelijke actieprogramma Kansrijke Start zijn twee hulpmiddelen ontwikkeld om professionals en teams die werken met gezinnen in de eerste 1000 dagen te ondersteunen bij het bereiken van (aanstaande) ouders voor, tijdens en na de zwangerschap. Een netwerkkaart om met ouders meer zicht te krijgen op steun in hun omgeving, en een zelfscan om aan de hand van stellingen te reflecteren op wat u doet en kunt doen om ouders beter te bereiken.
Deze netwerkkaart en de zelfscan zijn ontwikkeld en getest door ouders, ervaringsdeskundigen, coördinatoren van informele hulporganisaties, kraamverzorgenden, verloskundigen, gynaecologen, jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen JGZ, kinderartsen, gezinsbehandelaars, opleiders en brancheorganisaties.
Iedereen kan deze hulpmiddelen downloaden via de website van Pharos. Als u aanvullingen of verbeteringen hebt dan horen we dit graag via kansrijkestart@pharos.nl.
De eerste 1000 dagen in het leven van een kind zijn bepalend voor diens latere fysieke en mentale gezondheid. Daarom is het belangrijk dat gezinnen in een kwetsbare situatie al vroeg worden gesignaleerd en ondersteund. In de subwerkgroep ‘beter signaleren’ onderdeel van de Goede Starttafel van het CPZ hebben vertegenwoordigers van diverse organisaties rond de geboortezorg en het sociale JGZ-domein de resultaten uit het onderzoek naar het signaleren van kwetsbare situaties besproken en omgezet naar concrete acties.
Voor de impuls Kansrijke Start verzoeken wij u hierbij om wijzigingen in contactpersonen binnen de gemeenten (naam, emailadres en telefoonnummer) aan het ministerie van VWS door te geven via onze dienstpostbus: _dienstpostbusKansrijkeStart@minvws.nl. Let op de underscore (_) voorafgaand aan het mailadres. Bij voorkeur hebben we een 1e en 2e contactpersoon. Op die manier beschikken we altijd over de juiste contactgegevens bij het versturen van mailings vanuit VWS over Kansrijke Start en in het bijzonder de bijbehorende impuls.
Het ondersteuningsprogramma Lerende Lokale Monitor Kansrijke Start door het RIVM is nu halverwege haar looptijd. Wat is er het afgelopen half jaar gebeurd?
Vertegenwoordigers van 11 lokale (of regionale) coalities, die al langer met (monitoren van) activiteiten op Kansrijke Start bezig waren, zijn het afgelopen half jaar vier keer digitaal bij elkaar geweest, om problemen te identificeren, onderwerpen ter verdieping te bepalen en van elkaar te leren. Ook is met hen een aantal keren individueel gesproken over hun ontwikkelingen omtrent het inrichten van de lokale monitoring.
Sinds afgelopen maand zijn er vier informatiepagina’s op de website van Kansrijke Start gemaakt over de thema’s Nu Niet Zwanger, Preconceptionele gezondheid, het prenataal huisbezoek door de JGZ en het traject Beter signaleren. Op deze pagina vindt u nieuwsberichten rondom de thema’s, praktijkvoorbeelden en informatie die voor u en uw collega’s van belang kunnen zijn.
Binnen het actieprogramma creëren we regelmatig content podcasts, video’s en inspirerende items die in het kader van Kansrijke Start ontwikkeld worden. Deze media zijn vanaf nu gebundeld op de media pagina binnen de programmawebsite. Hier vindt u onder andere de webserie ‘Aan tafel met – In gesprek over Kansrijke Start’ en interviews met ervaringsdeskundigen.
Begin deze maand werd de kamerbrief ‘Bouwstenen voor een fundament onder toekomstig preventiebeleid’ gepubliceerd. De kamerbrief richt zich op een breed scala van thema’s waaronder overgewicht en mentale gezondheid. Paul van der Velpen, voormalig DPG van GGD Amsterdam, kent het programma Kansrijke Start en merkt op dat de kenmerken van het programma volstrekt overeen komen met de visie die in deze kamerbrief van wordt geschetst.
Overvecht, een Utrechtse achterstandswijk, wil de geboortezorg beter aan laten sluiten op de behoefte van zwangere vrouwen in een kwetsbare situatie. Een symposium van Pharos over sensitief werken bood professionals hiervoor concrete handvatten. Op de website van Pharos leeft u hoe deze bewustwording gezondheidswinst kan opleveren.
Wethouder Leon Geilen van Sittard-Geleen en wethouder Jordy Clemens van Heerlen, beiden bestuurlijk kartrekkers van de Zuid-Limburgse aanpak Kansrijke Start, vierden op woensdag 14 juli samen met Esther Gerrits van Geboortezorg Limburg, Wiro Gruisen van CZ en Fons Bovens van de GGD Zuid Limburg de geboorte van de proeftuin Geboortezorg Flex. In Zuid-Limburg krijgen 250 kwetsbare gezinnen extra kraamzorgondersteuning in de periode na de geboorte van hun kind. Door vrijstelling van de wettelijke eigen bijdrage en langere ondersteuning gedurende deze belangrijke tijd krijgen jonge kinderen een grotere kans op een gezond leven.
In samenwerking met het VWS-programma Kansrijke Start zet het Netwerk Regionale Consortia Geboortezorg zich in voor een goede en gezonde start voor elk kind in Nederland. De samenwerking is aan het verstevigen en het netwerk besteedt op de nieuwe website aandacht aan Kansrijke Start.
Vorige week publiceerde de Volkskrant het artikel 'In de wieg al op achterstand: bij baby’s van 4 maanden is de ongelijkheid reeds te zien'. Een artikel dat laat zien dat kinderen uit arme gezinnen al vroeg op achterstand komen. Dit is gebleken uit nieuw Rotterdams onderzoek met gegevens van 153 duizend kinderen. Arme baby’s zijn vaker zwaarder, arme peuters hebben vaker een taalachterstand, arme tieners vaker psychosociale problemen. Mirjam Jobse, verpleegkundig specialist, vertelt in het artikel ook over de rol die zij ziet voor de JGZ.
Door kwetsbare moeders al vanaf de zwangerschap intensief te begeleiden, groeien hun kinderen gezonder op. In de Volkskrant verscheen deze week een reportage waarin Daniëlle van Middendorp vertelt dat ze een halfjaar geleden voor het eerst moeder werd en sinds haar zwangerschap intensief begeleid door verpleegkundige Marianne van Dijk. De begeleiding vindt plaats in het programma VoorZorg. VoorZorg is gericht op jonge moeders en stellen die kampen met een opeenstapeling van problemen, zoals armoede, drugsgebruik of psychische problemen. Door hen intensief te begeleiden stijgt de kans dat een kind gezond opgroeit. Lees de reportage.
Vanaf 2018 zijn zeven verloskundige samenwerkingsverbanden aan de slag met de Uitkomstenset Zwangerschap & Geboorte. Daarbij ontvangen zwangeren op een aantal belangrijke momenten, zowel in de zwangerschap als tot een half jaar na de bevalling, een korte vragenlijst. Als ze daarna op consult komen, ziet hun verloskundige of gynaecoloog op een dashboard welke van haar antwoorden belangrijk zijn om te bespreken. Hierdoor komen vroegtijdig punten aan bod, waarnaar anders misschien niet eens gevraagd wordt. Met de bedoeling dat het gesprek tussen cliënt en zorgprofessional gelijkwaardiger wordt, en meer gericht op ‘samen beslissen’. In een interview vertelt Jan Hazelzet, professor emiritus Kwaliteit en Uitkomsten van de Zorg aan het Erasmus MC, wat de omslag naar value based healthcare betekent voor de geboortezorg. Lees het interview.
Het is belangrijk dat moeders goede ondersteuning krijgen voor, tijdens en na de geboorte van hun kind. Zeker als hun situatie kwetsbaar is… En de vader? Op de webpagina ‘…en de vader?’ van Pharos zie je vier portretten van vier vaders die recht in de camera openhartig vertellen over de waarde van vaderschap, een beeld dat mede gevormd werd door hun eigen vader. Bekijk hier de trailer als voorproefje op de langere video’s.
Op donderdag 16 september organiseert Pharos voor kansrijke start gemeenten en professionals een webinar rondom het thema ‘Vaderschap in de eerste 1000 dagen’.
Bent u ook benieuwd naar hoe u als gemeente, als coalitie Kansrijke start of als professional vorm kan geven aan meer betrokken vaderschap in de eerste 1000 dagen? Wat kunt u doen om vaders meer te betrekken, hoe kunt u daaraan samenwerken en hoe onderzoekt u de rol van mannen voorafgaand aan een (volgende) zwangerschap?
Tijdens dit webinar gaan we in gesprek met projectleiders kansrijke start en initiatiefnemers die zich al met deze vraagstukken bezighouden. We gaan ook met vaders zelf in gesprek over hun behoeftes aan informatie, steun en ondersteuning tijdens de eerste 1000 dagen. Tessa Roseboom is hoogleraar Vroege Ontwikkeling en Gezondheid aan de Universiteit van Amsterdam en zal de bijeenkomst openen.
Er wordt nog relatief weinig over gesproken: het opgroeien van kinderen bij verstandelijk beperkte ouders. Bij KVBO-gezinnen komt het opvoeden soms onder druk te staan door de verstandelijke beperking van de ouder(s). Met mogelijke (langdurige) gevolgen voor de kinderen. De folder ‘KVBO: Kinderen van Verstandelijk Beperkte Ouders’ helpt naasten en professionals vinger aan de pols te houden bij deze gezinnen.
Ieder kind verdient een optimale kans op een goede en gezonde toekomst. Zwangerschap, geboorte en de eerste jaren van kinderen van moeders met psychische en/of sociale problematiek zijn cruciaal voor hun toekomst. Verloskunde en sociaal domein werken op steeds meer plekken samen om de begeleiding van deze vrouwen en hun pasgeborenen zo optimaal mogelijk te laten zijn. Wat kunt u verwachten?
U ontvangt nieuwe inzichten en aandachtspunten voor het verbeteren van uw praktijk. U praat mee over wat succesfactoren zijn en wat synergie in de weg kan staan? We zoomen in op de psychische kwetsbaarheden die moeders kunnen hebben, in het bijzonder stress en borderline problematiek. En we verkennen de geheimen van samenwerken tussen professionals uit verschillende domeinen: u onderzoekt bij uzelf en uw collega's uw disfunctionele patronen.
Verschillende gemeenten schatten de inzet van ervaringsdeskundigen al op waarde, maar zijn soms nog zoekende hoe dit vorm te geven, zeker bij de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. Het blijkt vaak nog een onontgonnen terrein. Gemeenten weten niet altijd hoe de samenwerking aan te gaan en waar ze ervaringsdeskundigheid kunnen vinden. Deze herziene versie van de handreiking 'Samen Deskundig' bespreekt en belicht de samenwerking tussen gemeenten en ervaringsdeskundigen van huiselijk geweld en/of kindermishandeling.
De afgelopen maanden heeft het programma Geweld Hoort Nergens Thuis (GHNT) 10 podcasts gemaakt over actuele thema’s. Merel Steinweg trok met haar reismicrofoon het land door om in gesprek te gaan met allerlei professionals die op hun terrein werken aan een wereld met minder geweld. De thema’s die aan de orde kwamen zijn bijvoorbeeld: ‘Ieder kind geïnformeerd’, ‘Ouderenmishandeling’, ‘Onderzoek en monitoring’, maar ook de taskforce kindermishandeling en het belang van samenwerking tussen zorg- en veiligheidsprofessionals. Beluister de podcasts.
31 augustus Webinar POP Poli
15 september Webinar - Het kind in de leer- en leefomgeving centraal
16 september Webinar Vaderschap en Kansrijke Start
23 september Symposium Sociale verloskunde
27 september Voor de Jeugd Dag 2021
28 september Webinar Waardegedreven Zorg
29 november Congres Alle kinderen wonen thuis?! – gezinsgericht werken in de jeugdhulp