Nieuwsbrief Kansrijke Start - Wetswijziging ‘Prenataal huisbezoek door de JGZ’ is aangenomen

Op 14 juni 2021 waren ruim 750 deelnemers virtueel aanwezig tijdens de conferentie ‘Kansrijke Start heeft de toekomst’. Net als in 2019 en 2020 organiseerde VWS in samenwerking met Pharos en het College Perinatale Zorg (CPZ) een landelijke conferentie Kansrijke Start om elkaar te informeren, te ontmoeten en te inspireren. Wegens de huidige maatregelen heeft de conferentie dit jaar online plaatsgevonden. Onder leiding van dagvoorzitter Simone van Trier bespraken partners van de lokale coalitie Delft de opbrengsten van Kansrijke Start in een live talkshow. Razende reporter Marianne van den Anker liet zien hoe de lokale coalities in Valkenswaard en Weert te werk gaan. In een keynote onderbouwde Koos van der Velden (emeritus hoogleraar Public Health) de noodzaak voor het investeren in een gezonde gemeenschap en zette hij de stappen uiteen die in beleid, praktijk en onderzoek nodig zijn om een gezonde gemeenschap te realiseren. Tijdens de conferentie kregen deelnemers de mogelijkheid om diverse inspiratiesessies te volgen. Er was een breed en divers aanbod, met onder andere sessies over samenwerken binnen lokale coalities en tussen domeinen, het volgen van resultaten van Kansrijke Start, preconceptionele gezondheid, vaderschap, gemeenschapsgericht werken, Nu Niet Zwanger, de campagne ‘Mamaliefde en Papaliefde is’, onderzoek en nog veel meer. Heeft u de conferentie gemist? Bekijk de conferentie terug.

Op 22 juni 2021 heeft de Tweede Kamer de wijziging van de Wet publieke gezondheid aangenomen waarin staat dat alle gemeenten een prenataal huisbezoek door de jeugdgezondheidszorg (JGZ) aan zwangeren en/of hun gezinnen in een kwetsbare situatie moeten aanbieden. Hierna gaat het wetsvoorstel naar de Eerste Kamer. Nadat het wetsvoorstel door de Eerste Kamer is aangenomen, ondertekend is door de Koning en de minister van VWS en is gepubliceerd in het Staatsblad, kan de wet ingaan. Naar verwachting is de ingangsdatum 1 januari 2022.  Voor het prenatale huisbezoek door de JGZ wordt jaarlijks een budget van 5,3 miljoen euro in het gemeentefonds gestort. Lees verder.

Op 25 juni heeft de kick-off bijeenkomst ‘ preconceptionele gezondheid’ plaatsgevonden. De online bijeenkomst werd georganiseerd door het expertteam preconceptionele gezondheid waarbij bestuurders van diverse partijen samen met staatssecretaris Paul Blokhuis bijeen kwamen.

In de laatste voortgangsrapportage van het actieprogramma Kansrijke Start is het reeds aangekondigd: de komende periode wordt (extra) aandacht aan de preconceptionele gezondheid van toekomstige ouders in de vruchtbare leeftijd besteed. Voor de uitwerking en vormgeving van dit onderwerp is een expertteam ingericht met de taak om een plan van aanpak op te stellen om duurzaam in te zetten op preconceptionele gezondheid. Het plan van aanpak heeft als belangrijkste doel om op verschillende contactmomenten aan mogelijke toekomstige ouders (eerder) de centrale vraag te stellen: ”Wilt u de komende tijd zwanger worden?”. Eén van de acties uit het plan van aanpak was het opstellen van een pledge om de aanpak preconceptionele gezondheidbestuurlijk te bekrachtigen en met elkaar af te spreken om het komende half jaar via aantal thema’s hiermee verder aan de slag te gaan. Lees verder.

De olievlek van Nu Niet Zwanger blijft zich verspreiden over het land. Inmiddels zijn 480 organisaties aangesloten bij een van de 33 NNZ-programma’s. In deze organisaties zetten ruim 1000 aandachtsfunctionarissen zich in om het gedachtegoed te verspreiden onder hun collega’s. En recente onderzoeksresultaten laten zien dat kinderwens bespreekbaar wordt gemaakt, cliënten heel tevreden zijn over de begeleiding en professionals grote meerwaarde zien van het programma voor hun cliënten. In onze halfjaarlijkse factsheet presenteren we met trots de resultaten van twee recente onderzoeken en de landelijke resultaten van Nu Niet Zwanger. Bekijk de factsheet.

In de vorige nieuwsbrief informeerden we u al dat het RIVM op 6 juli  (11.00 – 12.25 u) weer een (online) themabijeenkomst organiseert als onderdeel van het ondersteuningsprogramma Lerende Lokale Monitor Kansrijke Start. Tijdens deze sessie zullen we dieper ingaan op mogelijkheden om (het proces naar) samenwerking tussen de geboortezorg en bijvoorbeeld de  JGZ  te kunnen monitoren. Pharos zal allereerst ingaan op welke factoren belangrijk zijn bij (het tot stand brengen) van deze samenwerking. Vervolgens vertellen verschillende lokale coalities over hoe zij in hun gemeente de samenwerking volgen en bevorderen. Zowel kwalitatieve als kwantitatieve manieren zullen aan bod komen.

De bijeenkomst is bedoeld voor professionals, bestuurders en onderzoekers die betrokken zijn bij lokale monitoring of de inrichting ervan. Deelname aan de bijeenkomst is kosteloos. Indien u deze themasessie wilt bijwonen kunt u zich aanmelden via deze link. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Inge Boesveld

Wat werkt voor ouders? En wat kan u om (aanstaande) ouders te bereiken? Bekijk de teaser van de Netwerkkaart en Zelfscan.

Dit voorjaar zijn binnen het actieprogramma twee hulpmiddelen ontwikkeld voor professionals die actief zijn in de eerste 1000 dagen. Een netwerkkaart, om in gesprek met ouders het informele netwerk in kaart te brengen. En een zelfscan, om jezelf of binnen je team bewust te worden van je aandachtspunten bij het bereiken van (aanstaande) ouders. U bent van harte welkom om meer te horen over deze hulpmiddelen tijdens de digitale lanceringsbijeenkomst op donderdag 8 juli van 16.00 tot 17.00 uur. Meld u aan via deze link.

Tussen 2018 en 2021 deden Mariëlle Cloin en Wendy Jeeninga bij de Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Brabant (Tranzo) onderzoek naar de organisatie en uitvoering van Nu Niet Zwanger in Midden-Brabant. Hierin zijn de ervaringen van hulpverleners en cliënten met het programma onderzocht. In de derde serie van ‘Aan tafel met – In gesprek over Kansrijke Start’ gaat Hilke Grootelaar in gesprek met Connie Rijlaarsdam en Wendy Jeeninga over het Tranzo onderzoek en de meerwaarde van aandacht functionarissen. Bekijk het interview.

Binnen het NWA-programma Big data en kansrijke start zijn de voorstellen van 2 consortia gehonoreerd. Deze consortia zullen onderzoeken welke mogelijkheden big data biedt ter ondersteuning van zorgprofessionals in de eerste duizend dagen van een kind. Er is al veel geïnvesteerd om in Nederland de babysterfte omlaag te brengen. Maar sommige kinderen hebben nog steeds een slechte start. Doordat zij te vroeg geboren worden, te weinig wegen bij de geboorte of door andere factoren. De gezondheid van een kind voor, tijdens en na de geboorte blijkt een belangrijke voorspeller te zijn van problemen – zowel fysiek als mentaal – op latere leeftijd. Lees verder.

De eerste 1000 dagen van een kind zijn cruciaal voor een gezonde, veilige en kansrijke ontwikkeling, maar het bieden van een Kansrijke Start stopt niet op 2-jarige leeftijd. Daarom kiezen steeds meer gemeenten in Fryslân (o.a. de gemeenten Opsterland, Achtkarspelen, Tytsjerksteradiel en Smallingerland) voor de toevoeging van nog een actielijn. Deze actielijn richt zich op kinderen in de voorschoolse periode met een doorloop in de onderbouw van het basisonderwijs. Lees verder.

In het artikel ‘In gesprek met ouders over aanbod kansrijke start in Den Haag’ vertelt de projectleider van Haagse Kansrijke Start, Ina Blom, over hoe zij op een laagdrempelige manier 26 ouders, ook moeders in een kwetsbare situatie, wisten te betrekken bij het verder ontwikkelen van het ondersteunings- en voorlichtingsaanbod. Lees verder.

Op het nieuwe platform platform ‘…En de vader?’ van Pharos komen vaders zelf aan het woord over hun eigen ervaringen als vader en zoon. Recht in de camera vertelt Gaetano openhartig over de waarde van vaderschap, een beeld dat mede gevormd werd door zijn eigen vader. Bekijk het interview.

Voormalig verloskundige David Borman vertelt in een interview voor het platform ‘…En de vader?’ over het belang vaders te betrekken en te ondersteunen bij hun rol in de eerste 1000 dagen van hun kind. Lees verder.

Gemeente Utrecht, de GGD regio Utrecht en Raedelijn hebben de handen ineen geslagen om een extra impuls te geven aan Kansrijke Start in de regio Utrecht. Dit doen zij door samen met ouders en professionals nieuwe werkwijzen te creëren, aansluitend bij de situatie en behoefde van het aanstaande of jonge gezin. Om alle initiatieven in de regio en de lokale coalities vindbaar te maken hebben de partijen een website ontwikkeld. Bekijk de website.

In het artikel ‘Verloskundige biedt meer hulp’ besteedt Dagblad De Limburger aandacht aan de belangrijke samenwerking binnen Kansrijke Start die vanuit het Programma Trendbreuk met verloskundigen is gerealiseerd. In het artikel wordt het belang van er vroeg bij zijn, uitgaan van de regie bij de cliënt en de samenwerking tussen partijen in de periode kansrijke start benoemd.
Lees het artikel.

Het is eindelijk zover. Nadat de training meerdere keren was uitgesteld vanwege coronamaatregelen mochten zes enthousiaste verloskundigen, vier kraamverzorgenden en twee JGZ-verpleegkundigen maandag 31 mei eindelijk starten met de training CenteringZwangerschap. Deze Zuid-Limburgse Kansrijke Start-professionals worden getraind in deze veelbelovende manier van groepsgerichte zwangerschapsbegeleiding. De komende periode volgen er meer trainingen en na de zomervakantie zullen de eerste groepsbijeenkomsten van start gaan bij de deelnemende verloskundigenpraktijken.

Deze vorm van verloskundige zorg is nog niet beschikbaar in Zuid-Limburg. De regio is nu hard op weg om CenteringZwangerschap te implementeren, als belangrijk onderdeel van de Zuid-Limburgse aanpak Kansrijke Start. De implementatie van CenteringZwangerschap wordt mede mogelijk gemaakt door de Provincie Limburg en de Regio Deal Parkstad Limburg.

GGD GHOR Nederland en het Trimbos-instituut zetten een pilot op om ervoor te zorgen dat het signaleren van depressie bij (aanstaande) moeders net zo normaal wordt als het signaleren van een hoge bloeddruk. Zij zoeken daarom (medewerkers van) organisaties zoals JGZ, verloskundigen, kraamzorg, ziekenhuis en ggz of teams uit de geboortezorg die ons willen meehelpen. Lees verder.

In de wegwijzer Kansrijke Ontmoetingen vindt u informatie en hulpmiddelen die uw VSV of regio helpen om aan te kunnen haken bij de lokale coalities van Kansrijke Start. Het doel van deze wegwijzer is het overzichtelijk bij elkaar brengen van alle informatie en hulpmiddelen die momenteel beschikbaar zijn. Zo is er een interactieve landkaart speciaal voor de sociale verloskunde waarin u snel de contactgegevens vindt van de Lokale coalitie of de JGZ in uw regio.

Bekijk de wegwijzer

De komende maanden zullen partijen en het nieuwe kabinet verkennen hoe de positieve ontwikkelingen een vervolg kunnen krijgen en hoe knelpunten worden aangepakt. Factsheets met resultaten en vervolgstappen per actielijn en een overzicht van de belangrijkste mijlpalen sinds de start van het programma zijn als bijlagen toegevoegd. Lees verder.

We weten allemaal dat ‘thuis’ niet voor alle kinderen een veilige plek is. Kinderen kunnen getuige of slachtoffer zijn van huiselijk geweld en kunnen hierdoor getraumatiseerd raken of onveilig gehecht. Dat kan leiden tot geweldervaringen en trauma’s die in verschillende generaties voorkomen. Zowel de kinderen als hun ouders hebben hulp nodig. Vanuit deelproject Trauma aanpak zijn opnieuw een tweetal nieuwe tools gemaakt met informatie voor professionals die in hun werk trauma tegen komen en hierop alert willen zijn. Lees verder

Op sterrenschool ‘de Ruimte’ in Almere ziet het team het als hun taak om het taboe op huiselijk geweld en kindermishandeling te verbreken en de drempel om erover te praten te verlagen. Een van de initiatieven daarin is het project ‘op tijd erbij op school’. In dit onderwijsprogramma gaan jonge mensen die zelf met huiselijk geweld of kindermishandeling te maken hebben gehad, het gesprek aan met de kinderen op school. Door hun eigen ervaring maken ze gemakkelijk contact en leren de kinderen wat ze kunnen doen als ze zelf geweld meemaken of dat bij een vriendje zien. Het lesprogramma, dat één van de good practises is binnen het landelijke project ‘Ieder kind geïnformeerd’ begint met het informeren van ouders over het feit dat de school de rechten van kinderen gaat bespreken. ‘Dat moet je eerst doen, zegt Ernst van der Klauw, leerkracht van groep 7/8, want het kan gevolgen hebben voor ouders dat je dit onderwerp op school bespreekt’. Hij merkte dat het voor ouders soms een verademing kan zijn dat huiselijk geweld en kindermishandeling besproken wordt op school. Volgens hem ligt er bij iedere school in Nederland de kans om huiselijk geweld en kindermishandeling voor iedereen uit de taboesfeer te halen. Wil je weten hoe dat werkt? Lees verder

Ieder kind verdient een optimale kans op een goede en gezonde toekomst. Zwangerschap, geboorte en de eerste jaren van kinderen van moeders met psychische en/of sociale problematiek zijn cruciaal voor hun toekomst. Verloskunde en sociaal domein werken op steeds meer plekken samen om de begeleiding van deze vrouwen en hun pasgeborenen zo optimaal mogelijk te laten zijn. Wat kunt u verwachten?

U ontvangt nieuwe inzichten en aandachtspunten voor het verbeteren van uw praktijk. U praat mee over wat succesfactoren zijn en wat synergie in de weg kan staan? We zoomen in op de psychische kwetsbaarheden die moeders kunnen hebben, in het bijzonder stress en borderline problematiek. En we verkennen de geheimen van samenwerken tussen professionals uit verschillende domeinen: u onderzoekt bij uzelf en uw collega's uw disfunctionele patronen.

Meld u aan voor het symposium

23 september Symposium Sociale verloskunde